[Home/Nieuws]  [Magazines]  [Meetings]  [Downloads]  [Redaktie]  [Geschiedenis]

Greenpoint
door Petra Poeldyck

Inleiding
"PTT Telecom draait Kermit in stilte de nek om". In een artikel in de Volkskrant van 6 december j.l. werd uit de doeken gedaan dat PTT Telecom naar alle waarschijnlijkheid af wil van Greenpoint, het eerste digitale draadloze telefoonnet van Nederland. Uiteraard ontkent PTT Telecom deze strekking in hetzelfde artikel.
Het Greenpointnetwerk is opgebouwd met DECT-2 technologie en werd in mei 1992 geintroduceerd. Aanvankelijk heette de standaard handset "Kermit", naar de groene kikker uit een populaire televisieserie, maar in een poging het imago op te vijzelen werd die omgedoopt tot "Greenhopper". Het netwerk is nooit echt aangeslagen bij het grote publiek omdat de opzet en de mogelijkheden al snel achterhaald bleken door de spectaculaire ontwikkelingen van een ander digitale standaard: GSM.
Zonder in te gaan op de precieze werking van draadloze standaards wordt in dit artikel de werking en het gebruik van het Greenpoint netwerk nader belicht. Voor details aangaande prijzen en abonnementen verwijs ik naar Primafoon.

Algemeen
Het Greenpoint netwerk heeft broertjes onder de naam "Rabbit" in het Verenigd Koninkrijk (de oudste, doch inmiddels uitgefaseerd) en "Bi-Bop" in Frankrijk. Alle drie de netten zijn gebaseerd op de DECT-2 standaard voor draadloze telefonie. Internationaal roamen tussen de verschillende netwerken is mogelijk, al moet daar een apart abonnement voor worden aangevraagd.
In tegenstelling tot GSM is Greenpoint nooit bedoeld als volledig dekkend netwerk. Greenpoint bestaat uit zo'n 5000 basisstations ("Greenpoints") die op druk bezochte plaatsen in Nederland zijn geplaatst. Een basisstation is meestal een grijze kast (compleet met kleine antenne en Greenpoint stikker) die op 5 meter hoogte is opgehangen aan een lantaarnpaal. Voor thuisgebruik zijn modern gestileerde apparaten te koop die je bij elke Primafoon kan bezichtigen. Ook apparatuur van derden die voldoet aan de DECT-2 norm kan gebruikt worden.
Het aantal gebruikers van de netten neemt snel af. In Nederland zijn er momenteel nog ruim 40 duizend abonnementen, tegen 56 duizend in de hoogtijdagen.
De belangrijkste beperking van de publieke DECT-2 netwerken is dat de handsets alleen gebruikt kunnen worden voor uitgaand verkeer. Op straat kan je dus niet worden gebeld. Het is wel mogelijk een (prijzig!) DECT-2 basisstation aan te schaffen waarmee dezelfde handset ook thuis kan worden gebruikt. Met een dergelijk basisstation kunnen tot 8 handsets worden bediend.
Een tweede belangrijke beperking is dat de maximale afstand tussen handset en basisstation is gelimiteerd tot zo'n 150 meter. Voor een draadloze huistelefoon is dit een goede specificatie, maar voor de publieke toepassingen is dit weinig. Omdat de standaard niet voorziet in handoff van het ene naar het volgende basisstation, moet de beller altijd in de geographische cel blijven waarvandaan het gesprek is gestart. Voor echt mobiele bellers is Greenpoint dus geen uitkomst. Daarnaast zijn de basisstations zo ver uitelkaar geplaatst (met uitzondering van het centrum van Amsterdam) dat op meer dan 98% van het grondgebied van Nederland Greenpoint niet zal werken.
Dat neemt niet weg dat Greenpoint in een behoefte van een bepaald soort beller voorziet. Een frequent openbaar vervoer reiziger kan profiteren van de grote dichtheid van het netwerk rond de NS stations om even te melden dat er vertraging is opgetreden. Een student die pakjes rondbrengt kan vanaf elk tankstation zijn huisgenoten bellen om de weg te vragen. Om de bereikbaarheid verder te vergroten heeft PTT Telecom de Greenhopper 500 op de markt gebracht die is voorzien van een ingebouwde pieper. En bij de aanschaf van een handset geeft PTT Telecom gratis een up-to-date stratenplan "Greenpoint in Nederland" weg, waarin de lokaties van de publieke basisstations zijn aangegeven.
Voornoemde beperkingen zorgen ervoor dat de PTT Telecom relatief weinig heeft hoeven investeren in de opbouw van het netwerk. Zoals hieronder wordt uitgelegd, zijn de publieke basisstations direct aangesloten op het publieke telefoonnet. Het telefoonnet voorziet tevens in de gegevensuitwisseling tussen de basisstations en de Greenpoint database (GNCC). Er is dus geen geavanceerde telefoonschakeltechniek nodig om het Greenpointnetwerk te bedienen.
Een positieve bijkomstigheid zijn de lage kosten die het gebruik en het abonnement met zich mee brengen. Het abonnement kost fl 10,= per maand (nodig om publiek te mogen bellen) en de gesprekskosten bedragen het dubbele van het normale tiktarief (een tik kost 33 cent, met een extra starttik voor interlokale gesprekken). Tegen basistarief zijn de kosten derhalve (in de daluren) 33 / 5 = 6.5 cent per minuut!

Concept
Het publieke Greenpointnetwerk is opgezet volgens het zogenaamde Telepointconcept, waarbij draadloos gebeld kan worden via openbare basisstations in een niet-volledig dekkend netwerk. Greenpoint werd in Nederland geintroduceerd in mei 1992, drie jaar na het (analoge) Autotelefoonet-3 (NMT), en was bedoeld voor mensen die er maximaal 5 minuten reistijd voor over hebben om een openbaar basisstation te bereiken om te kunnen bellen.
De CT-2 norm dat de basis vormt van het Greenpointnetwerk is geëvolueerd uit de "Common Air Interface", een interim ETSI- standaard, die draadloze telefonie beschrijft voor thuis- en kantoorgebruik. DIt verklaart misschien wel waarom Greenpoint altijd enigszins 'achtergebleven' is.
Per basisstation zijn 2 tot 6 telefoonlijnen aangesloten op het telefoonnet van PTT Telecom. De basisstations hebben geheugenruimte voor de tijdelijke opslag van abonnee- en gespreksgegevens. De abonneegegevens bestaan uit een lijst van handsets die gerechtigd zijn het Greenpointnetwerk te gebruiken. De gespreksgegevens bestaan uit een lijst met gespreksrecords. Elk gespreksrecord bevat de (unieke) identificatiecode van de handset, het gebelde nummer, tijdstip en duur van het gesprek, en een identificatie van het basisstation.
De gespreksgegevens worden periodiek doorgestuurd aan het Greenpoint Network Control Center (GNCC). Daarnaast kan het GNCC op elk gewenst moment de abonneegevens actualiseren. Zo kunnen gestolen handsets direct worden geblokkeerd, en kunnen nieuwe handsets worden aangemeld.
Een voordeel van deze opzet is dat de gesprekken niet meer centraal hoeven te worden afgehandeld. Elk basisstation opereert in principe autonoom en is aan een nabije PTT-centrale verbonden. Voor phreaks een ideale situatie, omdat zo op veel verschillende centrales van alles kan worden uitgeprobeerd! Ook ideaal voor criminelen die bang zijn voor wiretaps, omdat het aftappen van alle basisstations in de regio een bewerkelijke en kostbare aangelegenheid is.
Het GNCC geeft de rauwe gespreksgegevens door aan het BMBS, het Business Management and Billing System dat verantwoordelijk is voor de notageneratie. Het is mogelijk tegen een vast bedrag een gespecificeerde nota te ontvangen. Een voorbeeld van een dergelijke nota vind je hieronder:

GESPREKSSPECIFICATIE VAN HANDSET : PID = 020005078341
DATUM  TIJD  GEKOZEN NUMMER    TIJDSDUUR      BEDRAG (excl BTW)
09 JAN 18.25 112****           00.00.01       0,28
10 JAN 12.14 087812****        00.00.54       0,84
10 JAN 18.14 C*                 00.00.02       0,56
10 JAN 18.58 C***               00.00.08       0,56
11 JAN 18.33 070350****        00.00.03       0,56
15 JAN 15.25 441****           00.02.07       0,56
17 JAN 18.56 020441****        00.01.22       0,84
18 JAN 13.45 06********        00.00.33       0,84
                                             ----
                                             5,04

Zoals je ziet worden bepaalde testnummers (C* en C***) gewoon verrekend tegen interlokaal tarief! Je ziet ook dat 441**** een keer vanuit het basistariefgebied, en twee dagen later uit een ander gebied werd gebeld. De **** worden om privacy redenen door Greenpoint BV aangebracht omdat geheime nummers niet door deze instantie worden gefilterd. Daarom worden alle nummers op deze wijze afgeschermd. Uiteraard heeft Greenpoint BV wel de exacte nummers beschikbaar.

Truuks
Diverse truuks zijn bekend om meer uit de Greenpoint te halen dan PTT Telecom vermoedt. Als je goedkoper wil bellen dan het Greenpointtarief zou je een scoopkaartgesprek kunnen overwegen. Het liefst zou je dan 060101 willen bellen, maar -oh smerig!- dat nummer wordt door het basisstaion GEBLOKKEERD! Probeer je 0800-0101, dan krijg je natuurlijk wel verbinding.
Daarnaast zijn de nummers van de lijnen waarover het basisstation uitbelt gemakkelijk achterhaalbaar (06-0221401/0878). Zodra je de nummers van de lijnen van een basisstation kent (vaak genoeg proberen, de lijnen worden meestal een voor een gehunt) kan je proberen een *21 te geven. Helaas, *2 wordt door het basisstation afgevangen... Nu moet je weten dat veel PRX/A centrales van Philips A5 gebruiken als alias voor *, dus A521*# is wat je kan proberen. Met een beetje geluk heb je nu een uitgaande lijn van het basisstation doorgeschakeld! Zo schakelden wij al heel lang geleden 040-2457852 door naar onze redaktietelefoon aan de andere zijde van het land. Bel je nu vervolgens vanaf je handset naar deze lijn, dan wordt je tegen lokaal tarief doorverbonden met ons of met je kennis in Lutjebroek!
Uiteraard kan je via 0800-0101 ook via je handset een collect call plaatsen naar het doorgeschakelde nummer, maar dan benadeel je PTT Telecom en die zouden je identiteit wel eens uit de gespreksgegevens kunnen achterhalen. Gratis is het wel...
Als je toch het nummer van de lijnen in kaart hebt gebracht, kan je ook het volgende experiment uitvoeren (liefst op een basisstation met weinig lijnen): bel met een handset naar een uitgaande lijn. Probeer nu een call te maken met een tweede handset door enkele cijfers in te typen. Met een goede timing bereik je dat beide handsets worden verbonden!
Ons viel op dat er inmiddels diverse uitgaande lijnen in Nederland zijn doorgeschakeld. Een doorschakeling is met #21# eenvoudig te verwijderen, maar op Sloterdijk NS (Amsterdam) bleek dit niet mogelijk: deze lijn was permanent doorgeschakeld! Er was doorgeschakeld naar een voicemailbox behorende bij een mobiele telefoonaansluiting... Op ons verzoek contact op te nemen is nooit gereageerd. Wellicht een corrupte PTTer die vanuit de centrale e.e.a. had ingesteld? Feit is wel dat de lijn niet lang erna weer vrij van doorschakeling was... Het nummer was 020 6826693.
Tenslotte nog geven de basisstationlijnen normaal gesproken een modemtoon wanneer je probeert de termineren. Kennelijk heeft een Greenpointkast langs de weg een of meerdere modems voor de gegevensoverdracht beschikbaar. Het vermoeden bestaat dat er een soort intern protocol wordt gebruikt en aangenomen mag worden dat de gegevensbeveiliging in orde is (ik ben geen computerwizzard)... Maar wie weet kan een van onze lezers iets met onderstaande lijst Greenpointnummers:

Tenslotte
Voor de oprecht geinteresseerde verwijs ik naar Studieblad PTT Telecom van Maart 1993. In het artikel "Greenpoint: een nieuwe manier van draadloos bellen" wordt veel dieper ingegaan op het verschijnsel "Greenpoint". Inderdaad een verschijnsel, omdat niet mag worden verwacht dat 10 jaar na introductie nog iemand gebruik zal maken van dit inmiddels achterhaalde systeem. Voor één keer heeft de PTT gelijk: draai Kermit toch de nek om.

Toon lef en geef het toe!

Literatuur
Greenpoint: de belangrijkste punten, PTT Telecom, Augustus 1995
Greenhopper 100: gebruiksaanwijzing, PTT Telecom, z.d.
Greenpoint in Nederland, PTT Telecom, September 1995
Greenpoint: Hoe werkt het?, PTT Telecom, z.d.
Studieblad PTT Telecom, maart 1993

Er schijnt een nummer van de kpn te zijn dat als je het draait het nummer van de telefoon aansluiting verteld waarvandaan je op dat moment belt. Is er bij jullie iemand die daar iets vanaf weet? Kun je een telefooncel opbellen? Stel dat er wordt gevraagt door de politie voor een lijst met leden van het blad wordt deze dan uitgerijkt?

"Hackito ergo sum"
RADIO CONTROLLED

Heb je nummer 1 al geleesen?
red.

De informatie in 't Klaphek dient slechts een educatief doel. Gebruik van deze informatie zou strafbaar kunnen zijn. De redaktie wijst iedere verantwoordelijkheid voor gebruik door lezers van de in 't Klaphek opgenomen informatie af. De mening van een auteur weerspiegelt niet noodzakelijkerwijs de mening van de redaktie of uitgever.